งานเสวนาวิชาการ “โอกาสและแนวทางธุรกิจการผลิตพืชด้วยเทคโนโลยี PFAL: เปิดประตูสู่เกษตรแห่งอนาคต”

noBitter ร่วมกับคณะเกษตรนวัตและการจัดการ สถาบันการจัดการปัญญาภิวัฒน์ (PIM) จัดงานเสวนาวิชาการเรื่อง “โอกาสและแนวทางธุรกิจการผลิตพืชด้วยเทคโนโลยี PFAL: เปิดประตูสู่เกษตรแห่งอนาคต” เมื่อวันที่ 24 กรกฎาคม 2568 โดยมีรองศาสตราจารย์ ดร.สมภพ มานะรังสรรค์ อธิการบดี PIM และ ดร.วิลาส ฉ่ำเลิศวัฒน์ กรรมการผู้จัดการโนบิทเทอร์ เป็นเจ้าภาพ

การแถลงข่าวเปิดตัว ผักเคลโพแทสเซียมต่ำ

การแถลงข่าวเปิดตัว ผักเคลโพแทสเซียมต่ำ (ผักเคล Low K จาก noBitter) โดย ดร.วิลาส ฉ่ำเลิศวัฒน์ บริษัท โนบิทเทอร์ จำกัด รศ.ดร.สิริวัฒน์ สาครวาสี คณะผลิตกรรมการเกษตร มหาวิทยาลัยแม่โจ้

เนื่องในวันไตโลก ประจำปี 2566 ทางบริษัท โนบิทเทอร์ จำกัด ได้ร่วมมือกับ มหาวิทยาลัยแม่โจ้ เปิดตัวผลิตภัณฑ์ใหม่ “ผักเคล Low K” จากการวิจัยพัฒนาการปลูกพืชในระบบปิดเพื่อลดสารโพแทสเซียมในผัก

โอกาสสำหรับเกษตรกรในการทำ CEA

noBitter เราทำ CEA (Controlled-Environment Agriculture) มา 4 ปีแล้ว (ตั้งแต่ปี 2018) เพราะการเปลี่ยนแปลงด้านสิ่งแวดล้อมและอุตสาหกรรมหลายๆ อย่างที่กล่าวไว้ในบทความ “มาทำความรู้จักกับ CEA” ได้ส่งผลกระทบต่อเกษตรกรและความมั่นคงทางอาหารของโลก CEA เป็นประเด็นร้อนในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา และเป็นภาคส่วนที่เติบโตอย่างรวดเร็ว ตลาด Global Vertical Farming Market มีมูลค่า 3.12 พันล้านเหรียญสหรัฐในปี 2019 และคาดว่าจะสูงถึง 16.77 พันล้านเหรียญสหรัฐภายในปี 2027 อย่างไรก็ตาม เพื่อให้เกิดการนำไปใช้อย่างแพร่หลาย สิ่งสำคัญคือต้องแสดงให้เห็นว่าวิธีการของ CEA จะเป็นประโยชน์ต่อผู้ผลิตอาหารในปัจจุบันและในอนาคตได้อย่างไร

มาทำความรู้จักกับ CEA

CEA ในที่นี้ย่อมาจาก Controlled-Environment Agriculture เป็นวิธีการสร้างสภาพแวดล้อมที่มีการควบคุมอย่างสมบูรณ์สำหรับการปลูกพืช ซึ่งบางครั้งหลายคนจะเรียกว่า “การทำฟาร์มในร่ม” หรือ “การทำฟาร์มแนวตั้ง” หรือเล่นกันเต็มยศก็ “การทำฟาร์มแนวตั้งในร่ม” ซึ่งก็ตามชื่อที่เรียกครับ มันก็การสร้างสิ่งอำนวยความสะดวกและป้องกันไม่ให้สัมผัสกับสิ่งแวดล้อมภายนอก แล้วจัดเตรียมทุกสิ่งที่พืชต้องการในขั้นตอนการเจริญเติบโตต่างๆ ได้แก่ น้ำ อุณหภูมิ ระดับความชื้น การระบายอากาศ แสง และ CO₂

4 ข้อผิดพลาดในการทำฟาร์มแนวตั้ง

ในช่วงหลายเดือนที่ผ่านมา อุตสาหกรรมเกษตรแนวตั้งกำลังเข้าสู่ช่วงปรับฐาน เราได้เห็นการปิดฟาร์มที่มีชื่อเสียงและการปลดพนักงานจำนวนมาก ทำให้หลายคนสงสัยว่าการทำฟาร์มแนวตั้งมีอนาคตจริงๆ หรือไม่ ที่ผ่านมาอุตสาหกรรมนี้มักประสบปัญหาด้านการโฆษณาเกินจริง หรือความสามารถในการทำกำไรไม่ได้อย่างที่พูด สิ่งนี้ไม่ได้เลวร้ายไปเสียทีเดียว แต่สิ่งสำคัญคือต้องเรียนรู้จากข้อผิดพลาดที่เกิดขึ้นเพื่อที่เราจะได้หลีกเลี่ยงข้อผิดพลาดที่คล้ายกันในอนาคตได้

Gartner Hype Cycle กับอุตสาหกรรม Vertical farm

ด้วยจำนวนประชากรโลกที่คาดว่าจะสูงถึง 10,000 ล้านคน ภายในปี 2593 (ค.ศ.2050) ประกอบกับจำนวนพื้นที่เพาะปลูกที่ลดลงซึ่งเกิดจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (climate change) และการขยายตัวของเมือง (urbanization) อุตสาหกรรมการเกษตรจึงเผชิญกับความท้าทายที่สำคัญในอีกไม่กี่ปีข้างหน้า ด้วยเหตุนี้ ฟาร์มแนวตั้ง (vertical farm) จึงได้รับความสนใจอย่างมากในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมาว่าจะเป็นทางออกที่เป็นไปได้หรือไม่?

การเปลี่ยนแปลงระบบอาหารในยุค new normal หลังโควิด

เพราะโรคระบาดทำให้ผู้บริโภคให้ความสำคัญกับความปลอดภัยของอาหาร (food safety) และคุณค่าทางอาหาร nutrition มากขึ้น ใครๆ ก็อยากอายุยืนสุขภาพแข็งแรง ไม่ใช่แค่กินอิ่มอร่อยอย่างเดียวเหมือนแต่ก่อน จึงนำไปสู่ demand ที่เพิ่มขึ้นในขณะที่ supply ไม่ได้เพิ่มขึ้นตาม ผลลัพธ์ก็ขึ้นราคาสูงขึ้น

ทิศทาง vertical farm หลัง 2022

ช่วง 4-5 ปีที่ผ่านมา เงินหลายพันล้านเหรียญได้ถูกลงทุนในบริษัทที่ออกแบบและสร้างฟาร์มสมัยใหม่ภายใต้สภาวะควบคุม เพราะมีความเชื่อว่านี่คือหนึ่งในนวัตกรรมที่จะนำพามาซึ่งความอยู่รอดของมวลมนุษยชาติ จากสภาพแวดล้อมที่เลวร้ายขึ้น การเกษตรแบบเดิมๆ ที่คาดการณ์อะไรได้ยากขึ้น รวมไปถึงจำนวนประชากรโลกที่เพิ่มมากขึ้น แต่แล้วในปี 2022 ที่ผ่านไป เราได้พบความจริงที่ว่า หลายบริษัทไปไม่รอดแล้ว เพราะบริษัทเทคโนโลยีด้านฟาร์มเหล่านี้มีค่าใช้จ่ายในการดำเนินการสูงมากเมื่อเทียบกับการปลูกกลางแจ้งทั่วไป โดยเฉพาะในช่วงวิกฤตพลังงานที่เกิดขึ้นระหว่างสงครามรัสเซีย-ยูเครน

The lost year

เมื่อวานนี้ผมขับรถไปตรวจเยี่ยมทั้ง 3 ฟาร์มของ noBitter มาครับ เริ่มจากสาขา มหิดล ศาลายา ไป สาธุประดิษฐ์ แล้วก็จบที่ ศรีนครินทร์ ระหว่างขับรถก็นึกถึงเรื่องราวเก่าๆ เราผ่านเรื่องราวต่างๆ มามากมาย จากสาขาแรกที่สยามสแควร์เมื่อ 3 ปีที่แล้ว จากการปลูกพืชใน mini plant factory ที่ต้องการ proof of concept ว่า การทำเกษตรในอาคารสามารถทำเชิงพาณิชย์ได้จริงต้องบอกว่าพอปลูกได้ ขายได้ เริ่มเป็นข่าว มีสื่อมาสัมภาษณ์เยอะ ก็กลายเป็นมี demand มากกว่า supply ที่ผลิตได้ แต่อย่างไรก็ตามตอนนั้นผลผลิตไม่ได้เยอะครับแค่วันละไม่กี่กิโล